ಗೋಧಿ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಕಾಂಡ ಕೊಳೆ ರೋಗವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ತಂತ್ರಗಳು

ಪರಿಚಯ: ಗೋಧಿ (ಟ್ರಿಟಿಕಮ್ ಅಸ್ಥೀವಮ್) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರಬಿ ಹಂಗಾಮಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 2021ರಲ್ಲಿ, ದೇಶದಲ್ಲಿ 109 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್‌ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗಿದೆ. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಪಂಜಾಬ್, ಹರಿಯಾಣ, ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ, ರಾಜಸ್ಥಾನ್, ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರ ಪ್ರಮುಖ ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿವೆ.​

ಹಳದಿ ಕುರುಕು (ಸ್ಟ್ರೈಪ್ ರಸ್ಟ್): ಗೋಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಕುರುಕು ಅಥವಾ ಸ್ಟ್ರೈಪ್ ರಸ್ಟ್ ಎಂಬ ಫಂಗಸ್ ರೋಗವು ಗಂಭೀರ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದ್ದು, ರೈತರಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲಾಗಿದೆ. ಇದು 50% ವರೆಗೆ ಉತ್ಪಾದನಾ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು; ತೀವ್ರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ 100% ನಷ್ಟವೂ ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಈ ರೋಗವು ಧಾನ್ಯಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸಿ ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.​

ಕಾರಣಗಳು:

• ಕಾರಕ ಫಂಗಸ್:ಪುಚ್ಚಿನಿಯಾ ಸ್ಟ್ರಿಫಾರ್ಮಿಸ್ ಎಂಬ ಫಂಗಸ್‌ನಿಂದ ಈ ರೋಗ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.​

• ಹವಾಮಾನ ಶರತ್ತುಗಳು: 10-15°C ತಾಪಮಾನ, ಹೆಚ್ಚಿನ ತೇವಾಂಶ ಮತ್ತು ಮಳೆಯಾದ ನಂತರದ ಒದ್ದೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ರೋಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತವೆ.​

• ಹಾರಾಟದ ಮೂಲಕ ಹರಡುವಿಕೆ: ಗಾಳಿಯ ಮೂಲಕ ಈ ಫಂಗಸ್‌ನ ಸ್ಪೋರ್ಗಳು ದೂರದೂರಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಗಿಡಗಳನ್ನು ಸೋಂಕು ಮಾಡುತ್ತವೆ.​

• ಬೆಳೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಕೊರತೆ: ನಿರಂತರವಾಗಿ ಅದೇ ಗೋಧಿ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆದರೆ ರೋಗದ ತೀವ್ರತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಬಹುದು.​

• ಸಂವೇದನಾಶೀಲ ಜಾತಿಗಳು: ರೋಗಕ್ಕೆ ಸಂವೇದನಾಶೀಲ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆದರೆ ರೋಗದ ಹರಡುವಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.​

ಲಕ್ಷಣಗಳು:

• ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪುಟ್ಟ ಹಳದಿ ಅಥವಾ ಕಿತ್ತಳೆ ಬಣ್ಣದ ಪುಟಗಳು: ಎಲೆಗಳ ಶಿರಾವಳಿಗಳ sepanjang ಪುಟ್ಟ ಹಳದಿ ಅಥವಾ ಕಿತ್ತಳೆ ಬಣ್ಣದ ಪುಟಗಳು ಕಾಣಿಸಬಹುದು.​

• ರೋಗದ ಪ್ರಗತಿ: ಪುಟಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಸೇರಿ ಎಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಪಟ್ಟೆಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡುತ್ತವೆ.​

• ಪೂರ್ಣ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಎಲೆಗಳಲ್ಲಿ: ಸೀಳು ರೇಖೆಗಳಂತೆ ಕಾಣುವ ಲಕ್ಷಣಗಳು.​

• ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ: ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಟೆಲಿಯೋಸ್ಪೋರ್ಸ್ ಕಾಣಿಸಬಹುದು.​

• ಸಂವೇದನಾಶೀಲ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ: ಪುಟಗಳು ಎಲೆಗಳಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಸ್ಪೋರ್ಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.​

• ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ: ಎಲೆಗಳ ಕೊಂಬೆ, ಕಣಿವೆ ಮತ್ತು ಗ್ಲೂಮ್ಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿಯೂ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಾಣಿಸಬಹುದು.​

• ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು: ಎಲೆಗಳ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುವುದು, ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕುಂಠಿತಗೊಳ್ಳುವುದು, ಗಿಡಗಳು ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುವುದು, ಕಡಿಮೆ ಟಿಲ್ಲರಿಂಗ್, ಸಣ್ಣ ಧಾನ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ತೂಕ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು.​

ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಕ್ರಮಗಳು:

• ಪ್ರತಿರೋಧಕ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿ: ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಕುರುಕು ರೋಗಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿರೋಧಕ ಶ್ರೇಣಿಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿ.​

• ಶೀಘ್ರ ಬಿತ್ತನೆ: ರೋಗದ ಉಲ್ಬಣದ ಮುನ್ನ, ಗೋಧಿಯನ್ನು ಬೇಗನೆ ಬಿತ್ತುವುದರಿಂದ ರೋಗದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು.​

• ಉತ್ತಮ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳು: ಸಮರ್ಪಕ ಬಿತ್ತನೆ ಅಂತರ, ಸೂಕ್ತ ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ಸಮಯೋಚಿತ ನಿರಾಶ್ರಿತ ನಿಯಂತ್ರಣದಿಂದ ರೋಗದ ಸಂಭವನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.​

• ಬೆಳೆ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಮಿಶ್ರ ಬೆಳೆತನ: ಕಡಲೆ, ಸಾಸಿವೆ, ಜೋಳ ಇತ್ಯಾದಿ ಬೆಳೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಮಿಶ್ರ ಬೆಳೆತನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ರೋಗಕಾರಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.​

• ನೈಟ್ರೋಜನ್ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ಅತಿಯಾಗಿ ಬಳಕೆ ತಪ್ಪಿಸಿ: ಅತಿಯಾದ ನೈಟ್ರೋಜನ್ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ಬಳಕೆ ರೋಗದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು.​

• ನಿಯಮಿತ ನಿಗಾ: ಗೋಧಿ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ, ರೋಗದ ಆರಂಭಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿ, ತಕ್ಷಣ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಿ.​

• ಬೆಳೆ ಅವಶೇಷಗಳ ನಿವಾರಣೆ: ಬೆಳೆ ಕೊಯ್ಲಿನ ನಂತರ ಉಳಿದ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿ, ರೋಗದ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯಿರಿ.​

ನಿಯಂತ್ರಣ ಕ್ರಮಗಳು: ಹಳದಿ ಕುರುಕು ರೋಗದ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಟ್ರೈಝೋಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟ್ರೋಬಿಲುರಿನ್ ವರ್ಗದ ಫಂಗಿಸೈಡ್ಸ್‌ಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸ್ಪ್ರೇ ಮಾಡಬಹುದು.​

ಜೈವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ:

• ಕಟ್ಯಾಯನಿ ಆಲ್ ಇನ್ 1 ಆರ್ಗಾನಿಕ್ ಫಂಗಿಸೈಡ್: ಆರ್ಗಾನಿಕ್ ಸಂಯೋಜನೆ; 1.5 – 2 ಗ್ರಾಂ/ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ.​

• ವಿ-ಕ್ಯೂರ್: ಥೈಮೋಲ್, ಯುಜಿನೋಲ್, ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಂ ಸಾಲ್ಟ್‌ಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ ಸಂಯೋಜನೆ; 1.5 – 2 ಗ್ರಾಂ/ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ.