ಜೋಳದ ಹೇನುಗಳು ಜೋಳದ ಬೆಳೆಗೆ ಬಾಧಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕೀಟವಾಗಿದೆ. ಇವು ಚಿಕ್ಕದಾದ, ಮೃದುವಾದ ದೇಹವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕೀಟಗಳಾಗಿದ್ದು, ಗುಂಪು ಗುಂಪಾಗಿ ಎಲೆಗಳ ಕೆಳಭಾಗ, ಕಾಂಡಗಳು ಮತ್ತು ತೆನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಇವು ಸಸ್ಯದ ರಸವನ್ನು ಹೀರುವುದರಿಂದ ಗಿಡದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕುಂಠಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇಳುವರಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಜೋಳವು ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರ ಬೆಳೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಜೋಳದ ಹೇನುಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ.
ವಿಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು: Rhopalosiphum maidis, Melanaphis sacchari
ಹಾನಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒಳಗಾಗುವ ರಾಜ್ಯಗಳು
ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಜೋಳ ಅಫಿಡ್‌ಗಳು ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ, ಕರ್ನಾಟಕ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ತಮಿಳುನಾಡು, ತೆಲಂಗಾಣ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.
ಜೋಳದ ಹೇನುಗಳಿಂದಾಗುವ ಹಾನಿ:
- ನೇರ ಹಾನಿ: ಹೇನುಗಳು ಸಸ್ಯದ ರಸವನ್ನು ಹೀರುವುದರಿಂದ ಸಸ್ಯವು ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಎಲೆಗಳು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತವೆ (ಕ್ಷಾರವರ್ಣ), ಅಂಚುಗಳು ಒಣಗುತ್ತವೆ (ಪತ್ರಾಗ್ರ ಶುಷ್ಕತೆ) ಮತ್ತು ಗಿಡದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕುಂಠಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ತೀವ್ರವಾದ ಬಾಧೆಯಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯ ಸಾಯಬಹುದು.
- ಪರೋಕ್ಷ ಹಾನಿ:
- ಜೇನು ಇಬ್ಬನಿ: ಹೇನುಗಳು ಜೇನು ಇಬ್ಬನಿ ಎಂಬ ಸಿಹಿ ವಸ್ತುವನ್ನು ಸ್ರವಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಜಿಗುಟಾದ ಪದರವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಕಪ್ಪು ಶಿಲೀಂಧ್ರ (Soothy mold): ಜೇನು ಇಬ್ಬನಿಯ ಮೇಲೆ ಕಪ್ಪು ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಕುಂಠಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
- ভাইরাস ಹರಡುವಿಕೆ: ಕೆಲವು ಜಾತಿಯ ಹೇನುಗಳು ಸಸ್ಯ ವೈರಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹರಡಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಜೋಳದ ಎಲೆ ಹೇನು (Corn leaf aphid) ಜೋಳದ ಕುಬ್ಜ ಮೊಸಾಯಿಕ್ ವೈರಸ್ (Maize Dwarf Mosaic Virus) ಅನ್ನು ಹರಡುತ್ತದೆ.
- ಇರುವೆಗಳ ಆಕರ್ಷಣೆ: ಜೇನು ಇಬ್ಬನಿಯು ಇರುವೆಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಇರುವೆಗಳು ಹೇನುಗಳನ್ನು ಪರಭಕ್ಷಕಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಬಹುದು, ಇದರಿಂದ ಹೇನುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.
- ತೆನೆಗಳ ಹಾನಿ: ಹೇನುಗಳು ತೆನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಆವರಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಕಾಳುಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ ತುಂಬುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇಳುವರಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಜೇನು ಇಬ್ಬನಿಯಿಂದಾಗಿ ಕೊಯ್ಲು ಕಷ್ಟವಾಗಬಹುದು.
ಜೋಳದ ಹೇನುಗಳ ಸಮಗ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆ:
ಜೋಳದ ಹೇನುಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಹಲವಾರು ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿ ಬಳಸುವುದೇ ಸಮಗ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆ (Integrated Pest Management - IPM). ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ವಿಧಾನಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ:
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕ್ರಮಗಳು
ಸಸ್ಯ ಅವಶೇಷಗಳು ಮತ್ತು ಕಳೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದರಿಂದ ಅಫಿಡ್‌ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.
ಅತಿಯಾಗಿ ನೈಟ್ರೋಜನ್ ಗೊಬ್ಬರಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ.
ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸಸ್ಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು, ಸರಿಯಾದ ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿ.
ಟ್ರ್ಯಾಪ್ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ನೆಡುವುದು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಬಹುದು; ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಜೋಳ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಬಳಿ ನಾಸ್ತೂರ್ಟಿಯಂ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ನೆಡುವುದರಿಂದ ಅಫಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ಜೋಳದಿಂದ ದೂರವಿಡಬಹುದು.
ಭೌತಿಕ ಕ್ರಮಗಳು
ಜೋಳ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸೌರ ಲೈಟ್ ಟ್ರ್ಯಾಪ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸುವುದರಿಂದ ವಯಸ್ಕ ಅಫಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿದು ನಾಶಪಡಿಸಬಹುದು. ಪ್ರತಿ ಎಕರೆಗೆ ಒಂದು ಲೈಟ್ ಟ್ರ್ಯಾಪ್ ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ.
ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕ್ರಮಗಳು
ತೀವ್ರ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ಸಸ್ಯ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ನಾಶಪಡಿಸಿ.
ಹಳದಿ ಸ್ಟಿಕ್ಕಿ ಟ್ರ್ಯಾಪ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ಎಕರೆಗೆ 6-8 ಟ್ರ್ಯಾಪ್‌ಗಳಂತೆ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಅಫಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು.
ಜೈವಿಕ ಕ್ರಮಗಳು
ಲೇಡಿಬಗ್‌ಗಳು, ಲೇಸ್ವಿಂಗ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರಸಿಟಿಕ್ ಕೀಟಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅಫಿಡ್‌ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು.
ಸಕ್ರಿಯ ಅಜಾದಿರಾಕ್ಟಿನ್ ಹೊಂದಿರುವ ನಿಂಬೆ ಎಣ್ಣೆ ಬಯೋಪೆಸ್ಟಿಸೈಡ್ ಅನ್ನು 5 ಮಿ.ಲಿ./ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ ದರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ 12 ದಿನಗಳ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಸ್ಪ್ರೇ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅಫಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು.
Verticillium lecanii ಎಂಬ ಎಂಟಮೊಪ್ಯಾಥೋಜೆನಿಕ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಯೋ ಇನ್ಸೆಕ್ಟಿಸೈಡ್ ಅನ್ನು 2 ಮಿ.ಲಿ./ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ ದರದಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು.
ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಮಗಳು
ಅಫಿಡ್‌ಗಳ ತೀವ್ರ ಹಾನಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕೆಳಗಿನ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕೀಟನಾಶಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು:
ಇಮಿಡಾಕ್ಲೋಪ್ರಿಡ್ 17.8% SL: 0.75 – 1 ಮಿ.ಲಿ./ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ
ಥಿಯಾಮೆಥಾಕ್ಸಾಮ್ 25% WG: 0.5 ಗ್ರಾಂ/ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ
ಅಸೆಟಾಮಿಪ್ರಿಡ್ 20% SP: 0.5 ಗ್ರಾಂ/ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ
ಡೈಮೆಥೋಯೇಟ್ 30% EC: 1.5 – 2.5 ಮಿ.ಲಿ./ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ
ಆಸೆಫೇಟ್ 75% SP: 1 – 1.5 ಗ್ರಾಂ/ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ
ಸೂಚನೆ: ಈ ಕೀಟನಾಶಕಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಮೊದಲು ಸ್ಥಳೀಯ ಕೃಷಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಸಲಹೆ ಪಡೆಯುವುದು ಉತ್ತಮ. ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಪಾಲಿಸಿ.
