ಟೊಮೆಟೊ ಬೆಳೆಗಾರರಿಗೆ ಮುಂಚಿನ ರೋಗವು ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಹಾನಿಕಾರಕ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ರೋಗವಾಗಿದೆ. ಇದು ಆಲ್ಟರ್ನೇರಿಯಾ ಸೊಲಾನಿ (Alternaria solani) ಎಂಬ ಶಿಲೀಂಧ್ರದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯದ ಎಲೆಗಳು, ಕಾಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಹಣ್ಣುಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ರೋಗವು ಸಸ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಯಾವುದೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದರೂ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾಯಿ ಕಟ್ಟುವ ಹಂತದ ನಂತರ ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಟೊಮೆಟೊ ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೋಗವು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮಯೋಚಿತ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ ಗಣನೀಯ ಇಳುವರಿ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು.
ರೋಗದ ಲಕ್ಷಣಗಳು:
- ಎಲೆಗಳು:
- ಹಳೆಯ, ಕೆಳಗಿನ ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸಣ್ಣ, ದುಂಡಾದ ಕಂದು ಅಥವಾ ಕಪ್ಪು ಕಲೆಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
- ಕಲೆಗಳು ದೊಡ್ಡದಾದಂತೆ, ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಉಂಗುರಗಳು ("ಬುಲ್ಸ್-ಐ" ಮಾದರಿ) ಗೋಚರಿಸುತ್ತವೆ.
- ಕಲೆಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ವಲಯವಿರಬಹುದು.
- ಅನೇಕ ಕಲೆಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಸೇರಿಕೊಂಡು ಎಲೆಗಳು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿ ಒಣಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಉದುರಿಹೋಗಬಹುದು. ತೀವ್ರತರವಾದ ಸೋಂಕಿನಲ್ಲಿ ಗಿಡವು ಬಹುತೇಕ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
- ಕಾಂಡಗಳು:
- ಕಾಂಡಗಳ ಮೇಲೆ ಕಂದು ಬಣ್ಣದ, ಉದ್ದವಾದ ಕಲೆಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
- ಸಸಿಗಳ ಕಾಂಡದ ಮೇಲೆ ಸೋಂಕು ಉಂಟಾದರೆ, ಕಾಂಡವು ಕಪ್ಪಾಗಿ ಕುಗ್ಗಬಹುದು (ಕಾಲರ್ ರಾಟ್).
- ಹಣ್ಣುಗಳು:
- ಹಣ್ಣುಗಳ ಕಾಂಡದ ಬಳಿ ಕಪ್ಪು, ಚರ್ಮದಂತಿರುವ, ಮುಳುಗಿದ ಕಲೆಗಳು ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಉಂಗುರಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
- ಸೋಂಕಿತ ಹಣ್ಣುಗಳು ಬೇಗನೆ ಉದುರಿಹೋಗಬಹುದು.
ರೋಗದ ಕಾರಣಗಳು ಮತ್ತು ಹರಡುವಿಕೆ:
- ಶಿಲೀಂಧ್ರ: ಈ ರೋಗವು ಆಲ್ಟರ್ನೇರಿಯಾ ಸೊಲಾನಿ ಎಂಬ ಶಿಲೀಂಧ್ರದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
- ಸಸ್ಯದ ತ್ಯಾಜ್ಯ: ಶಿಲೀಂಧ್ರವು ಸೋಂಕಿತ ಸಸ್ಯದ ತ್ಯಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲ ಬದುಕಬಲ್ಲದು.
- ಕಲುಷಿತ ಬೀಜಗಳು ಮತ್ತು ಸಸಿಗಳು: ಸೋಂಕಿತ ಬೀಜಗಳು ಅಥವಾ ಸಸಿಗಳ ಮೂಲಕ ರೋಗವು ಹೊಸ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಹರಡಬಹುದು.
- ಹವಾಮಾನ: ಬೆಚ್ಚಗಿನ (20-30°C) ಮತ್ತು ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ವಾತಾವರಣವು ರೋಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮತ್ತು ಹರಡುವಿಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿದೆ. ಮಳೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಆರ್ದ್ರತೆಯು ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಬೀಜಕಗಳನ್ನು ಹರಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಗಾಯಗಳು: ಕೀಟಗಳ ಹಾನಿ ಅಥವಾ ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಗಾಯಗಳ ಮೂಲಕ ಶಿಲೀಂಧ್ರವು ಸಸ್ಯವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು.
- ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಸಿಡಿದ ನೀರು: ಮಳೆ ಅಥವಾ ನೀರಾವರಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಸಿಡಿದ ನೀರು ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಬೀಜಕಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸಬಹುದು.
ರೋಗ ನಿರ್ವಹಣೆ:
ಮುಂಚಿನ ರೋಗವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಮಗ್ರ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೋಂಕು ಉಂಟಾದಾಗ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಕ್ರಮಗಳು ಸೇರಿವೆ.
1. ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಕ್ರಮಗಳು:
- ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸಸಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ: ರೋಗಮುಕ್ತ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಸಸಿಗಳನ್ನು ನಾಟಿ ಮಾಡಿ.
- ಬೆಳೆ ಪರಿವರ್ತನೆ: ಕನಿಷ್ಠ 2-3 ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಟೊಮೆಟೊ ಅಲ್ಲದ ಬೆಳೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮಾಡಿ.
- ಸಸ್ಯಗಳ ಅಂತರ: ಗಿಡಗಳ ನಡುವೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಂತರವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಗಾಳಿಯಾಡಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತೇವಾಂಶದ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
- ಕಳೆ ನಿರ್ವಹಣೆ: ಹೊಲವನ್ನು ಕಳೆ ರಹಿತವಾಗಿಡಿ, ಏಕೆಂದರೆ ಕೆಲವು ಕಳೆಗಳು ಶಿಲೀಂಧ್ರಕ್ಕೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಬಹುದು.
- ಸಮತೋಲಿತ ಗೊಬ್ಬರ ಬಳಕೆ: ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಾರಜನಕ, ರಂಜಕ ಮತ್ತು ಪೊಟ್ಯಾಷ್ ಗೊಬ್ಬರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ. ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಕೊರತೆಯಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳು ರೋಗಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ತುತ್ತಾಗುತ್ತವೆ.
- ಮಲ್ಚಿಂಗ್ (Mulching): ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ನೀರು ಸಿಡಿದು ಎಲೆಗಳಿಗೆ ತಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಮಲ್ಚಿಂಗ್ (ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಹೊದಿಕೆ ಅಥವಾ ಸಾವಯವ ಹೊದಿಕೆ) ಬಳಸಿ.
- ಸರಿಯಾದ ನೀರಾವರಿ: ಡ್ರಿಪ್ ನೀರಾವರಿಯನ್ನು ಬಳಸಿ, ಇದರಿಂದ ಎಲೆಗಳು ಒಣಗಿರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಮೇಲಿನಿಂದ ನೀರಾವರಿ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ.
- ಸೋಂಕಿತ ಎಲೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದು: ರೋಗದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಂಡುಬಂದ ತಕ್ಷಣ ಆ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತು ನಾಶಪಡಿಸಿ (ಸುಡುವುದು ಅಥವಾ ಆಳವಾಗಿ ಹೂತುಹಾಕುವುದು).
- ಕೊಯ್ಲಿನ ನಂತರ ಸ್ವಚ್ಛತೆ: ಕೊಯ್ಲಿನ ನಂತರ ಎಲ್ಲಾ ಸಸ್ಯದ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಲದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಿ ನಾಶಪಡಿಸಿ.
ಜೈವಿಕ ನಿರ್ವಹಣೆ
| ಉತ್ಪನ್ನದ ಹೆಸರು | ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಯೋಜನೆ | ಪ್ರಮಾಣ (ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ) |
|---|---|---|
| ಜಿಯೋಲೈಫ್ ರಿಕವರ್ ನ್ಯುಟ್ರಿ ಫಂಗಿಸೈಡ್ | ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಗ್ರಹಗಳು ಮತ್ತು ಆಂಟಿಆಕ್ಸಿಡೆಂಟ್‌ಗಳು | 1 ಗ್ರಾಂ |
| ಮಲ್ಟಿಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಬಯೋ ಜೋಡಿ ಫಂಗಿಸೈಡ್ | Pseudomonas fluorescence ಮತ್ತು Bacillus subtilis | ಸ್ಪ್ರೇ: 5–10 ಗ್ರಾಂ |
ಮಣ್ಣು ಅನ್ವಯಿಕೆ: 5 ಕೆ.ಜಿ. ಉತ್ಪನ್ನ + 100 ಕೆ.ಜಿ. ಎಫ್.ವೈ.ಎಂ. ಪ್ರತಿ ಎಕರೆಗೆ.
ರಾಸಾಯನಿಕ ನಿರ್ವಹಣೆ
| ಉತ್ಪನ್ನದ ಹೆಸರು | ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಯೋಜನೆ | ಪ್ರಮಾಣ (ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ) |
|---|---|---|
| ಆಕ್ರೋಬಾಟ್ ಫಂಗಿಸೈಡ್ | ಡೈಮೆಥೋಮಾರ್ಫ್ 50% WP | 2 ಗ್ರಾಂ |
| ಕುಮಾನ್ ಎಲ್ ಫಂಗಿಸೈಡ್ | ಜಿರಾಮ್ 27% SC | 2 ಮಿ.ಲಿ. |
| ಮೆರಿವಾನ್ ಫಂಗಿಸೈಡ್ | ಫ್ಲಕ್ಸಾಪೈರಾಕ್ಸಾಡ್ 250 G/L + ಪೈರಾಕ್ಲೋಸ್ಟ್ರೋಬಿನ್ 250 G/L SC | 0.5 ಮಿ.ಲಿ. |
| ಕಸ್ಟೋಡಿಯಾ ಫಂಗಿಸೈಡ್ | ಅಜೋಕ್ಸಿಸ್ಟ್ರೋಬಿನ್ 11% + ಟೆಬುಕೋನಾಜೋಲ್ 18.3% SC | 1 ಮಿ.ಲಿ. |
| ಕೊನಿಕಾ ಫಂಗಿಸೈಡ್ | ಕಾಸುಗಾಮೈಸಿನ್ 5% + ಕಾಪರ್ ಆಕ್ಸಿಕ್ಲೋರೈಡ್ 45% WP | 1.5 ಗ್ರಾಂ |
| ಕೋಸೈಡ್ ಫಂಗಿಸೈಡ್ | ಕಾಪರ್ ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸೈಡ್ 53.8% DF | 2 ಗ್ರಾಂ |
| ಧನುಕಾ ಎಂ45 ಫಂಗಿಸೈಡ್ | ಮ್ಯಾಂಕೋಜೆಬ್ 75% WP | 3 ಗ್ರಾಂ |
