ಕೀಟನಾಶಕಗಳಲ್ಲಿ ನಿಕೋಟಿನಾಯ್ಡ್ (Neonicotinoid) ಗುಂಪು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಡೈನೋಟೆಫ್ಯೂರಾನ್ (Dinotefuran) ಎಂಬ ರಾಸಾಯನಿಕವು ತನ್ನ ಸೂಪರ್ ಸಿಸ್ಟೆಮಿಕ್ (Super Systemic) ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದಾಗಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರಸ ಹೀರುವ ಕೀಟಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇಂದು ನಾವು ಡೈನೋಟೆಫ್ಯೂರಾನ್ ಕೀಟನಾಶಕದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ತಿಳಿಯೋಣ. ಅದರ ಸಂಯೋಜನೆ, ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ, ಪ್ರಯೋಜನಗಳು, ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಕೀಟಗಳು, ಬಳಕೆ ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಬೆಲೆ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಡೈನೋಟೆಫ್ಯೂರಾನ್ ಎಂದರೇನು?
ಇದು ನಿಕೋಟಿನಾಯ್ಡ್ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದ ಒಂದು ಕೀಟನಾಶಕ.
- ಸಂಯೋಜನೆ: ಡೈನೋಟೆಫ್ಯೂರಾನ್ ಮುಖ್ಯ ರಾಸಾಯನಿಕ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ (3%, 5%, 7%, 10%, 20% ಇತ್ಯಾದಿ) ಮತ್ತು EC, SP, SG ನಂತಹ ಸೂತ್ರೀಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ.
- ಮೂಲ (ವಿಶೇಷ ಸಲಹೆ): ಇದು ಜಪಾನ್‌ನಲ್ಲಿ (Japan) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
- "ಸೂಪರ್ ಸಿಸ್ಟೆಮಿಕ್" (Super Systemic): ಇದು ಇದರ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಗುಣಲಕ್ಷಣ. ಸಿಂಪಡಿಸಿದ ನಂತರ ಇದು ಸಸ್ಯದೊಳಗೆ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಹರಡುತ್ತದೆ.
ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ (Mode of Action) - ನರಮಂಡಲದ ಮೇಲೆ ಕ್ರಿಯೆ:
ಡೈನೋಟೆಫ್ಯೂರಾನ್ ನಿಕೋಟಿನಾಯ್ಡ್ ಗುಂಪಿನಂತೆ ಕೀಟಗಳ ನರಮಂಡಲದ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಕಾರ್ಯ: ಕೀಟಗಳ ನರಮಂಡಲದಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಹಕಗಳ (Receptors) ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿ ನರ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಮತ್ತು ಕೀಟಗಳ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಕ್ರಿಯೆಯ ವಿಧಗಳು: ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಅಂತರ್ವ್ಯಾಪಿ (Systemic) (ಸಸ್ಯದಿಂದ ಹೀರಲ್ಪಟ್ಟು ಒಳಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ). ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಮಿನಾರ್ (Translaminar) ಕ್ರಿಯೆಯೂ ಇದೆ (ಎಲೆಯ ಮೂಲಕ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ). ಸ್ಪರ್ಶ (Contact) ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆ ವಿಷ (Stomach) ಕ್ರಿಯೆಯೂ ಇದೆ.
- ಸೂಪರ್ ಸಿಸ್ಟೆಮಿಕ್ ಗುಣ: ಇದು ಗಿಡದೊಳಗೆ ಬಹಳ ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡುತ್ತದೆ. ಸಿಂಪರಣೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ರಾಸಾಯನಿಕವು ಗಿಡದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳನ್ನು ತಲುಪಿ ಅಲ್ಲಿರುವ ಕೀಟಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ರಸ ಹೀರುವ ಕೀಟಗಳಿಗೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ.
ಡೈನೋಟೆಫ್ಯೂರಾನ್ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು:
- ಸೂಪರ್ ಸಿಸ್ಟೆಮಿಕ್ ಕ್ರಿಯೆ: ಸಸ್ಯದೊಳಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆಂತರಿಕ ಚಲನೆ.
- ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿ: ಅನೇಕ ರಸ ಹೀರುವ ಕೀಟಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.
- ಶೀಘ್ರ ಕ್ರಿಯೆ: ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ವೇಗವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಮಿನಾರ್, ಸ್ಪರ್ಶ ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆ ವಿಷ ಕ್ರಿಯೆ.
- ರಸ ಹೀರುವ ಕೀಟಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಅತಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ.
- ಗುಪ್ತ ಕೀಟಗಳಿಗೂ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ: ಅಂತರ್ವ್ಯಾಪಿ ಗುಣದಿಂದಾಗಿ ಎಲೆಗಳ ಕೆಳಗೆ ಅಥವಾ ಒಳಗೆ ಅಡಗಿರುವ ಕೀಟಗಳನ್ನೂ ತಲುಪುತ್ತದೆ.
- ಮಳೆ ನಿರೋಧಕತೆ (Rain Fastness): ಸಿಂಪರಣೆ ಮಾಡಿದ 1 ಗಂಟೆಯ ನಂತರ ಮಳೆ ಬಂದರೂ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ.
- ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಪರಿಣಾಮ (Residual Activity): ಸುಮಾರು 8-10 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ.
ಡೈನೋಟೆಫ್ಯೂರಾನ್ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಕೀಟಗಳು:
ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ರಸ ಹೀರುವ ಕೀಟಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ.
- ಎಫಿಡ್ಸ್ (Aphids), ಥ್ರಿಪ್ಸ್ (Thrips), ಬಿಳಿ ನೊಣ (Whitefly - ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಷ್ಟಕರವಾದ ಕೀಟ), ಜಾಸಿಡ್ಸ್ (Jassids), ಹಾಪರ್‌ಗಳು (Hoppers). ಕೆಲವು ಕೊರೆಯುವ ಕೀಟಗಳ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು, ಆದರೆ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿ ರಸ ಹೀರುವ ಕೀಟಗಳು.
ಬಳಕೆ ವಿವರಗಳು:
- ಬಳಕೆಯ ಹಂತ: ಬೆಳೆಯ ಯಾವುದೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ (ಸಸ್ಯೀಯ, ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ, ಪಕ್ವತೆ) ಬಳಸಬಹುದು.
- ಹೂಬಿಡುವ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರ: ಹೂಬಿಡುವ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ ಮಾಡುವ ಕೀಟಗಳ (ಪಾಲಿನೇಟರ್ಸ್) ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿಂಪಡಿಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ, ಏಕೆಂದರೆ ನಿಕೋಟಿನಾಯ್ಡ್‌ಗಳು ಜೇನುನೊಣಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಬಹುದು.
- ವಿಧಾನ: ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸಿಂಪರಣೆಗಾಗಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಅಂತರ್ವ್ಯಾಪಿ ಗುಣದಿಂದಾಗಿ ಮಣ್ಣಿಗೆ (ಡ್ರೆಂಚಿಂಗ್/ಗ್ರಾನುಲ್ಸ್) ಹಾಕಿದಾಗಲೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಹೊಂದಾಣಿಕೆ (Compatibility): ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಹುತೇಕ ಕೀಟನಾಶಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಭೌತಿಕ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಪರೀಕ್ಷೆ (Jar Test) ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಮಾಡಿ. ಮಿಶ್ರಣ ಒಡೆದರೆ ಬಳಸಬೇಡಿ.
- ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವ: ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಉತ್ತಮ ಫಲಿತಾಂಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
- ಯಾವ ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ: ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಕೀಟಗಳ ಬಾಧೆ ತಗಲುವ ಯಾವುದೇ ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ (ತರಕಾರಿ, ಹಣ್ಣು, ಹೂವು, ಹೊಲದ ಬೆಳೆಗಳು).
ಪ್ರಮಾಣ (Dosage - ಸಿಂಪರಣೆಗಾಗಿ):
ವಿವಿಧ ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ (ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 20% ಸೂತ್ರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ):
- 200 ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ: 60-100 ಗ್ರಾಂ.
- 20 ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ: 6-10 ಗ್ರಾಂ.
- 15 ಲೀಟರ್ ನೀರಿಗೆ: 5-7 ಗ್ರಾಂ.
ಬೆಲೆ: ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬೆಲೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರರನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಬೆಲೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಬಹುದು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೆಲೆ ತಿಳಿಯಲು ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದು.
ವಿಶೇಷ ಸಲಹೆ: ಜಪಾನ್ ಮೂಲ ಮತ್ತು "ಸೂಪರ್ ಸಿಸ್ಟೆಮಿಕ್" ಗುಣ:
- ಮೂಲ: ಡೈನೋಟೆಫ್ಯೂರಾನ್ ಜಪಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
- ಸೂಪರ್ ಸಿಸ್ಟೆಮಿಕ್ ಪ್ರಯೋಜನ: ಇದರ "ಸೂಪರ್ ಸಿಸ್ಟೆಮಿಕ್" ಗುಣವು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಯೋಜನ. ಇದು ಸಸ್ಯದೊಳಗೆ ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡಿ, ಸಿಂಪರಣಾ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೂ ಅಥವಾ ಕೀಟಗಳು ಗುಪ್ತವಾಗಿದ್ದರೂ ಅವುಗಳನ್ನು ತಲುಪಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ರಸ ಹೀರುವ ಕೀಟಗಳಿಗೆ ಇದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ.
ತೀರ್ಮಾನ:
ಡೈನೋಟೆಫ್ಯೂರಾನ್ ಒಂದು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ, ಸೂಪರ್ ಸಿಸ್ಟೆಮಿಕ್ ನಿಕೋಟಿನಾಯ್ಡ್ ಕೀಟನಾಶಕ. ಇದು ನರಮಂಡಲದ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿ ರಸ ಹೀರುವ ಕೀಟಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಬಿಳಿ ನೊಣದಂತಹ ಕಷ್ಟಕರ ಕೀಟಗಳಿಗೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರ ಸೂಪರ್ ಸಿಸ್ಟೆಮಿಕ್ ಗುಣವು ಸಿಂಪರಣಾ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೂ ಉತ್ತಮ ನಿಯಂತ್ರಣ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ (ಹೂಬಿಡುವ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಜೇನುನೊಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರ) ಸಿಂಪರಣೆಗಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು. ಇತರ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡುವಾಗ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಪರೀಕ್ಷೆ ಅಗತ್ಯ.
