ಡೌನಿ ಮಿಲ್ಡ್ಯೂ ಒಂದು ಶಿಲೀಂಧ್ರ ರೋಗವಾಗಿದ್ದು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ದ್ರಾಕ್ಷಿ, ಸೌತೆಕಾಯಿ, ಲೌಕಿ ಮುಂತಾದ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಯುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ರೋಗದ ಬಗ್ಗೆ ಭಯಪಡುವ ಬದಲು, ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡು ನಿಯಂತ್ರಣ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯ.
ಡೌನಿ ಮಿಲ್ಡ್ಯೂ ಎಂದರೇನು?
ಡೌನಿ ಮಿಲ್ಡ್ಯೂ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರದಿಂದ (Oomycete) ಉಂಟಾಗುವ ರೋಗ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಸಸ್ಯದ ಅವಶೇಷಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಡೌನಿ ಮಿಲ್ಡ್ಯೂ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ (ಲಕ್ಷಣಗಳು):
ರೋಗ ಬಂದಾಗ ಸಸ್ಯದಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ:
- ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ: ಎಲೆಗಳ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಅಥವಾ ಹಳದಿ-ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದುಂಡಗಿನ ಅಥವಾ ಅಂಡಾಕಾರದ ಕಲೆಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಸೌತೆಕಾಯಿ/ಲೌಕಿ ಯಂತಹ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕಲೆಗಳು ಕೋನೀಯ (angular) ಆಕಾರದಲ್ಲಿರಬಹುದು.
- ಎಲೆಗಳ ಕೆಳಗೆ: ಹಳದಿ ಕಲೆಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ಎಲೆಗಳ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಅಥವಾ ಬೂದು ಬಣ್ಣದ, ಪುಡಿಯಂತಹ ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಬೆಳವಣಿಗೆ (downy growth) ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
- ಹಣ್ಣುಗಳ ಮೇಲೆ: ರೋಗ ತೀವ್ರಗೊಂಡಾಗ, ಹಣ್ಣುಗಳ ಮೇಲೆ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಕಲೆಗಳು ಅಥವಾ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಡೌನಿ ಮಿಲ್ಡ್ಯೂ ಜೀವನ ಚಕ್ರ ಮತ್ತು ಸೋಂಕಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು:
ಡೌನಿ ಮಿಲ್ಡ್ಯೂ ಜೀವನ ಚಕ್ರವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಇದನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು 3 ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಬಹುದು (ಇದು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಹಂತಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯಷ್ಟೇ, ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ):
ಹಂತ 1 (ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸೋಂಕು - Primary Infection): ರೋಗವು ಸಸ್ಯವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮೊದಲ ಹಂತ. ಇದಕ್ಕೆ ಈ ಕೆಳಗಿನ 3 ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯ:
- ತಾಪಮಾನ (Temperature): 15°C ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ತಾಪಮಾನ 15°C ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೆ ಸೋಂಕು ಹರಡುವುದಿಲ್ಲ.
- ತೇವಾಂಶ (Humidity): 60% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು (ಹವಾಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ತೇವಾಂಶ/ನೀರಿನ ಅಂಶ).
- ಕತ್ತಲೆ (Darkness): ಕನಿಷ್ಠ 4 ಗಂಟೆಗಳ ನಿರಂತರ ಕತ್ತಲೆ. ನಿರಂತರ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಸೋಂಕು ಹರಡುವುದಿಲ್ಲ.
- ಈ ಮೂರು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬಂದಾಗ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸೋಂಕು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ರಾತ್ರಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮೋಡ ಕವಿದ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಇವು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.
ಹಂತ 2: ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸೋಂಕು ಆದ ತಕ್ಷಣ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ರೋಗಕಾರಕ ಸಸ್ಯದೊಳಗೆ ಇರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ರೋಗದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ರಾಸಾಯನಿಕ ಬಳಸಿದರೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಸುಲಭ.
ಹಂತ 3: ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸೋಂಕು ಆದ ಸುಮಾರು 7 ದಿನಗಳ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ರೋಗದ ಲಕ್ಷಣಗಳು (ಹಳದಿ ಕಲೆಗಳು, ಬಿಳಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ) ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಷ್ಟಕರವಾಗುತ್ತದೆ.
ಜೀವನ ಚಕ್ರದ ಹಂತಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ವಿಧಾನಗಳು:
ಸರಿಯಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾದ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಡೌನಿ ಮಿಲ್ಡ್ಯೂ ಅನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು:
ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ (Preventive) - ಹಂತ 1 ರ ಮೊದಲು: ಸೋಂಕು ಉಂಟಾಗದಂತೆ ತಡೆಯುವುದು ಗುರಿ.
- ಸಂಪರ್ಕ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕಗಳು (Contact Fungicides): ಸಸ್ಯದ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಪದರವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಉದಾ: ಮ್ಯಾಂಕೋಜೆಬ್ (Mancozeb), ಕಾಪರ್ ಆಕ್ಸಿಕ್ಲೋರೈಡ್ (Copper Oxychloride). 4 ಗಂಟೆಗಳ ಕತ್ತಲೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಮೊದಲು ಇವುಗಳನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು.
- ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕಗಳು (Systemic Fungicides): ಸಸ್ಯದೊಳಗೆ ಹೀರಲ್ಪಟ್ಟು ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಉದಾ: ಎಲಿಯಟ್ (Aliette - ಫೋಸೆಟಿಲ್-ಅಲ್ಯೂಮಿನಿಯಂ), ಆಕ್ರೋಬ್ಯಾಟ್ (Acrobat - ಡಿಮೆಥೋಮಾರ್ಫ್), ಜಲ್ಲೂರ್ (Zallur - ಪೈರಾಕ್ಲೋಸ್ಟ್ರೋಬಿನ್ + ಮೆಟಿರಾಂ), ಆಕ್ರೋಬ್ಯಾಟ್ ಕಂಪ್ಲೀಟ್ (Acrobat Complete), ಪ್ರೊಫೈಲರ್ (Profiler).
ಗುಣಪಡಿಸುವಿಕೆ (Curative) - ಹಂತ 1 ರ ನಂತರ, ಹಂತ 3 ರ ಮೊದಲು (3 ದಿನಗಳೊಳಗೆ): ರೋಗ ಸಸ್ಯದೊಳಗೆ ಇದ್ದರೂ ಕಾಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಒಳಗಿರುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರವನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದು ಗುರಿ.
- ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕಗಳು: ಮೆಟಾಲ್ಯಾಕ್ಸಿಲ್ (Metalaxyl) ಅಥವಾ ಮೆಟಾಲ್ಯಾಕ್ಸಿಲ್-ಎಂ (Metalaxyl-M) ಆಧಾರಿತ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು (ಉದಾ: ರಿಡೋಮಿಲ್ - Ridomil). ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಇವು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ.
ನಿರ್ಮೂಲನೆ/ತೀವ್ರ ಹಂತ (Eradicative) - ಹಂತ 3 (ರೋಗ ಕಾಣಿಸಿದ ನಂತರ): ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಷ್ಟಕರ. ಪ್ರಬಲ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ.
- ಪ್ರಬಲ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು: ಮೆಲೊಡಿ ಡ್ಯುಯೊ (Melody Duo), ಆಕ್ರೋಬ್ಯಾಟ್ ಜೊತೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಸ್ಟಿಕರ್/ಪೆನೆಟ್ರೇಟರ್.
- ಬೋರ್ಡೆಕ್ಸ್ ಮಿಶ್ರಣ (Bordeaux Mixture): ಕಾಪರ್ ಆಧಾರಿತ ಪ್ರಬಲ ಮಿಶ್ರಣ, ಕೊನೆಯ ಉಪಾಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಮೆಟಾಲ್ಯಾಕ್ಸಿಲ್ + ಮ್ಯಾಂಕೋಜೆಬ್ (ರಿಡೋಮಿಲ್ ಗೋಲ್ಡ್ - Ridomil Gold), ಐಪ್ರೋವಾಲಿಕಾರ್ಬ್ + ಪ್ರೋಪಾಮೊಕಾರ್ಬ್ (ಮೆಲೊಡಿ ಡ್ಯುಯೊ) ನಂತಹ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ.
ಇತರ ನಿರ್ವಹಣಾ ವಿಧಾನಗಳು:
- ಮಣ್ಣಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ: ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಆವರ್ತಕವಾಗಿ ಗಂಧಕದ (Sulphur) ಬಳಕೆ ರೋಗಕಾರಕವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು (ರೋಗಕಾರಕ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ).
- ಪೋಷಕಾಂಶ/PGR ನಿರ್ವಹಣೆ (ಮಳೆಗಾಲ): ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ಸಾರಜನಕ (Nitrogen), ಅಮೈನೋ ಆಸಿಡ್‌ಗಳು (Amino Acids), ಹ್ಯೂಮಿಕ್ ಆಸಿಡ್ (Humic Acid), ಜಿಬ್ಬರೆಲಿಕ್ ಆಸಿಡ್ (Gibberellic Acid) ಬಳಕೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ, ಏಕೆಂದರೆ ಇವು ಸಸ್ಯವನ್ನು ಡೌನಿ ಮಿಲ್ಡ್ಯೂಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿಸುತ್ತವೆ.
- ಗಾಳಿ ಸಂಚಾರ (Ventilation): ಜಮೀನು/ತೋಟದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಗಾಳಿ ಸಂಚಾರವಿರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಿ. ಸಸ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಅಂತರ ಕಾಪಾಡಿ ಮತ್ತು ಅನಗತ್ಯ ರೆಂಬೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯಿರಿ. ಇದು ತೇವಾಂಶವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ವಿಶೇಷ ಸಲಹೆಗಳು:
- ಸೋಂಕಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು (ತಾಪಮಾನ, ತೇವಾಂಶ, ಕತ್ತಲೆ) ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಸಿಂಪರಣೆಗಳ ಸಮಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಿ.
- ಸಮಯ ಪಾಲನೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ: ಸೋಂಕಿನ ಮೊದಲು ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ, ಸೋಂಕು ಆದ ತಕ್ಷಣ (3 ದಿನದೊಳಗೆ) ಗುಣಪಡಿಸುವಿಕೆ, ರೋಗ ಕಾಣಿಸಿದಾಗ (ಕಷ್ಟ).
- 4 ಗಂಟೆಗಳ ಕತ್ತಲೆ ರೋಗಕಾರಕವು ಸಸ್ಯವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅಗತ್ಯ. ಈ ಸಮಯದ ಮೊದಲು ಸಂಪರ್ಕ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕ ಸಿಂಪಡಿಸಿ.
- ವಿಭಿನ್ನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕಗಳನ್ನು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಬಳಸಿ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿ.
- ಬೋರ್ಡೆಕ್ಸ್ ಮಿಶ್ರಣ ಅಂತಿಮ ಮತ್ತು ಪ್ರಬಲ ಉಪಾಯ.
- ರೋಗಕಾರಕ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಬಲ್ಲದು, ಮಣ್ಣಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮುಖ್ಯ.
ತೀರ್ಮಾನ:
ಡೌನಿ ಮಿಲ್ಡ್ಯೂ ಒಂದು ಸವಾಲಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ರೋಗ. ಅದರ ಜೀವನ ಚಕ್ರ, ಸೋಂಕಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ. ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ, ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಗುಣಪಡಿಸುವಿಕೆ, ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲ ಔಷಧಗಳ ಬಳಕೆ - ಈ ಮೂಲಕ ಡೌನಿ ಮಿಲ್ಡ್ಯೂ ಹಾನಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.
