ಬೇಸ್ ಡೋಸ್ ಎಂದರೆ ಬೆಳೆ ನಾಟಿ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಅಥವಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿಗೆ ನೀಡುವ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಮಿಶ್ರಣ. ಇದು ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಅದರ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಿಂದ ಕೊನೆಯ ಹಂತದವರೆಗೆ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಒಂದು ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಬೇಸ್ ಡೋಸ್ ಅನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಬೆಳೆಯ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಇಳುವರಿಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಬೇಸ್ ಡೋಸ್ ಎಂದರೇನು?
ಬೇಸ್ ಡೋಸ್ ಎಂದರೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು (ಸಾರಜನಕ, ರಂಜಕ, ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಂ), ದ್ವಿತೀಯ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು (ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ, ಮ್ಯಾಗ್ನೀಸಿಯಂ, ಗಂಧಕ) ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು (ಬೋರಾನ್, ಸತು, ಇತ್ಯಾದಿ) ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡಿ ಮಣ್ಣಿಗೆ ನೀಡುವ ಗೊಬ್ಬರ. ಇದು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯವರೆಗೆ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಬೇಸ್ ಡೋಸ್ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಹೇಗೆ? (ಮುಖ್ಯ ತತ್ವಗಳು):
ಒಂದೇ ಬೇಸ್ ಡೋಸ್ ಎಲ್ಲಾ ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ. ಅದರ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಅಂಶಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು:
- ಬೆಳೆಯ ಪ್ರಕಾರ: ವಿಭಿನ್ನ ಬೆಳೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಮಾಣದ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಬಯಸುತ್ತವೆ.
- ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಫಲಿತಾಂಶ: ನಿಮ್ಮ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದೇ, ಕಾಯಿಗಳ ಗಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದೇ, ಅಥವಾ vegetative growth ಅನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದೇ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ.
- ಋತುಮಾನ: ಮಳೆಗಾಲ, ಬೇಸಿಗೆ, ಚಳಿಗಾಲ - ಪ್ರತಿ ಋತುಮಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಮಣ್ಣಿನ ಪ್ರಕಾರ/ಸ್ಥಿತಿ: ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿರುವ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು (pH, ತೇವಾಂಶ, ವಿನ್ಯಾಸ) ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಲಭ್ಯತೆ ಮತ್ತು ನಷ್ಟದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಮಣ್ಣು ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಸುವುದು ಉತ್ತಮ.
ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಫಲಿತಾಂಶ ಆಧರಿಸಿ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಆಯ್ಕೆ (ಉದಾಹರಣೆಗಳು):
- ಹೆಚ್ಚು ಹೂವು ಬೇಕಾದಾಗ (ಟೊಮ್ಯಾಟೋ, ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ): ಬೇಸ್ ಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ರಂಜಕಕ್ಕೆ (Phosphorus) ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತು ನೀಡಬೇಕು. ರಂಜಕವು ಹೂವುಗಳ ರಚನೆಗೆ ಅತಿ ಮುಖ್ಯ. ಜೊತೆಗೆ ಹೂವು ಕಾಯಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳಲು ಬೋರಾನ್ (Boron) ಅನ್ನು ಸಹ ಸೇರಿಸಬೇಕು (ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಮಿಶ್ರಣದ ಮೂಲಕ).
- ಕಾಯಿಗಳ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ತೂಕ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು (ದ್ರಾಕ್ಷಿ, ಕಿತ್ತಳೆ): ಕಾಯಿಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಬೇಕು (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಂಜಕ ಮತ್ತು ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಂ ಮುಖ್ಯ).
- Vegetative growth ಮುಖ್ಯವಾದಾಗ (ಆರಂಭದಲ್ಲಿ): ಸಾರಜನಕ ಮತ್ತು ರಂಜಕಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ನೀಡಬಹುದು.
ಋತುಮಾನಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ NPK ಅನುಪಾತದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ:
ಬೇಸ್ ಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ NPK (ಸಾರಜನಕ, ರಂಜಕ, ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಂ) ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಋತುಮಾನಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಹೊಂದಿಸಬೇಕು:
- ಮಳೆಗಾಲ: ಸಾರಜನಕದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಇಡಿ, ಏಕೆಂದರೆ ಮಳೆಯಿಂದ ಅದು ಬೇಗನೆ ನಷ್ಟವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಅತಿಯಾದ vegetative growth ಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
- ಬೇಸಿಗೆ: ರಂಜಕ ಮತ್ತು ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಂ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಇಡಿ. ಇವು ಸಾರಜನಕಕ್ಕಿಂತ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆಯ ಶಾಖದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯದ ಬಲಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಮರ್ಥ ಬಳಕೆಗೆ ಮುಖ್ಯ.
- ಚಳಿಗಾಲ: ಸಾರಜನಕದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಬೇಸಿಗೆಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇಡಿ. ರಂಜಕ ಮತ್ತು ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಂ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿ ಇಡಿ.
ಬೇಸ್ ಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಪಾತ್ರ:
- ರಂಜಕ (Phosphorus): ಹೂವುಗಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಬೇರುಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಇದು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಚಲಿಸುವುದರಿಂದ ಬೇಸ್ ಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನೀಡುವುದು ಉತ್ತಮ.
- ಬೋರಾನ್ (Boron): ಹೂವು ಹಣ್ಣಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳಲು ಅತಿ ಮುಖ್ಯ. ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಮಿಶ್ರಣದ ಮೂಲಕ ಬೇಸ್ ಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿ.
- ಮ್ಯಾಗ್ನೀಸಿಯಂ (Magnesium): ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ (ಕ್ಲೋರೋಫಿಲ್) ಮತ್ತು ಕಾಯಿಗಳ ಗಾತ್ರ/ತೂಕ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ. ಮ್ಯಾಗ್ನೀಸಿಯಂ ಸಲ್ಫೇಟ್ (Magnesium Sulphate) ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೀಡಬಹುದು.
- ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು (Micronutrients): ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬೇಕಾದರೂ, ಬೆಳೆಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ. ಸತು (Zinc), ಬೋರಾನ್, ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್ (Manganese), ಕಬ್ಬಿಣ (Iron), ತಾಮ್ರ (Copper), ಮಾಲಿಬ್ಡಿನಮ್ (Molybdenum) ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ.
- ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ (Calcium): ಜೀವಕೋಶ ಗೋಡೆಗಳ ಬಲಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ. DAP, SSP, ಅಥವಾ ಸಲ್ಫೇಟ್ ರೂಪದ ಗೊಬ್ಬರಗಳೊಂದಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡಬಾರದು, ಏಕೆಂದರೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಉಂಟಾಗಬಹುದು. ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ನೀಡಬೇಕು (ಉದಾ: ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ನೈಟ್ರೇಟ್).
- ಸಾವಯವ ಇಂಗಾಲ (Organic Carbon): ಮಣ್ಣಿನ ಆರೋಗ್ಯ, pH ನಿಯಂತ್ರಣ (ಬಫರಿಂಗ್), ಮತ್ತು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಲಭ್ಯತೆಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಕಾಂಪೋಸ್ಟ್ ಗೊಬ್ಬರ, ಕೊಟ್ಟಿಗೆ ಗೊಬ್ಬರ ಮುಂತಾದ ಸಾವಯವ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ.
- ಸಿಲಿಕಾನ್ (Silicon): ಜೀವಕೋಶ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿ, ಸಸ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಡದಿಂದ (ಶಾಖ, ಕೀಟ/ರೋಗ ಬಾಧೆ) ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸಿಲಿಕಾನ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಬಹುದು.
ಬೇಸ್ ಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಬಹುದಾದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂಶಗಳು:
- ಮುಖ್ಯ ಗೊಬ್ಬರಗಳು (NPK ಮಿಶ್ರಣಗಳು, DAP, ಯೂರಿಯಾ, SSP)
- ದ್ವಿತೀಯ ಗೊಬ್ಬರಗಳು (ಮ್ಯಾಗ್ನೀಸಿಯಂ ಸಲ್ಫೇಟ್)
- ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಮಿಶ್ರಣ
- ಸಾವಯವ ವಸ್ತುಗಳು (ಕಾಂಪೋಸ್ಟ್, ಗೊಬ್ಬರ)
- ಸಿಲಿಕಾನ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು.
ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಬೆಲೆ:
ಬೇಸ್ ಡೋಸ್‌ನ ಒಟ್ಟು ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಬೆಲೆ ನಿಖರವಾಗಿ ಹೇಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಬೆಳೆ, ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ನೀವು ಬಳಸುವ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅದರ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ವಿಶೇಷ ಸಲಹೆಗಳು:
- ಒಂದೇ ಬೇಸ್ ಡೋಸ್ ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಸರಿಹೊಂದುವುದಿಲ್ಲ. ನಿಮ್ಮ ಅವಶ್ಯಕತೆಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಅದನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
- ಬೆಳೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆ, ಮಣ್ಣಿನ ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಋತುಮಾನವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ.
- ರಂಜಕ ಮತ್ತು ಬೋರಾನ್‌ನಂತಹ ಕೆಲವು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಬೇಸ್ ಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನೀಡುವುದು ಉತ್ತಮ.
- ಮ್ಯಾಗ್ನೀಸಿಯಂ ಸಸ್ಯದ ಹಸಿರು ಮತ್ತು ಕಾಯಿಗಳ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಅನ್ನು ಕೆಲವು ಗೊಬ್ಬರಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಸುವಾಗ ಎಚ್ಚರ ವಹಿಸಿ ಅಥವಾ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ನೀಡಿ.
- ಮಣ್ಣಿನ pH ಅನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿ, ಅದು ಸೂಕ್ತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
- ಸಾವಯವ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಮಣ್ಣಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಬೇಸ್ ಡೋಸ್‌ನ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವ ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ.
ತೀರ್ಮಾನ:
ಬೇಸ್ ಡೋಸ್ ಅಥವಾ ತಳ ಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿ ಯಶಸ್ವಿ ಕೃಷಿಗೆ ಒಂದು ಅಡಿಪಾಯ. ಬೆಳೆ, ಮಣ್ಣು, ಋತುಮಾನ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಫಲಿತಾಂಶಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ, ದ್ವಿತೀಯ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಿ ಬೇಸ್ ಡೋಸ್ ತಯಾರಿಸುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯ. ಇದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದರಿಂದ ಬೆಳೆಗಳ ಆರೋಗ್ಯ ಸುಧಾರಿಸಿ ಉತ್ತಮ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.
